Còrs blanc, còrs sorne (texte de creacion en lemosin de Marie-Jeanne Simonet)

 

                                                            Leon Wells Pirogue Africaine sur l'eau

Dempuei dau temps aura, la femna au còrs sorne ne duerm pas, ne minja pus. Ela a mas a l'eidéia l'òme au còrs blanc eslonjat rasís ela, quasi mòrt, los uelhs fixats sus ilh, en tut gaitar lo mendre signe de vita. Ren ! ’Laidonc, testuda, tòrna préner son pretzfach e, quintada sus l'òme, li eslidoira tota la surfàcia de la peu emb-d’un baume sauvador, bulit d'erbas ombelliferas que n'en garda sola lo secret. Sos dets desliats paupen la peu, van e ven, dau debàs au denaut, emb-d'un movement suau tot en ondulacion.

Ela se suven de queste mandin banhat de lutz que los òmes dau vilatge eran partits sus la granda aiga per peschar. Eran tots ’qui ’semblats, bauds coma daus pinçons, au mitan dau vilatge formant ’tertant de seguelas, joùnes en testa, quauqu'uns mai pas tant jòunes e daus mai vielhs denguera. En trauchar las frodas, una lonja viá los esperava avant de poder enfin botar lors pirògas a la mar ; si ben que lo despart aviá pas punhat.

Quand s’en torneren, tard dins la serenada, la femna aviá aperçaugut enlai un grope de quatre òmes que portavan un chause tau un còrs que bujava gran qu'avián trobat ensablat sus la plaja. Sens barginhar p’un piau, l’avián depausat a sos pès. P’un signe, p’una paraula mas, entretemps, la femna sauguet çò qu'aviá a far, data de quela minuta, la quitet pus. Ela se raletet au fons de sa tenda e fodinet per ’trapar dos bòles de grès d’ente tiret tot un fum de flors sauvatjas que faguet bonhar pendent de las oras lonjas d'aicianta a temps qu'obtenguès coma una mòda de pasta pro lena per l’eslidoirar sus la peu.

D’en prumier tot ’nava dau bon biais puei son òme comencet de trobar que lo temps li durava. ’Lassat d'èsser totjorn tot sol, ilh barginhava a tot pas moment entre l'enveja de la ’nar veire, li parlar o ben de la laissar en patz. ’Laidonc, tot bambulat, barrutlava de las oras de temps dins lo vilatge, tot coma un farfalet solitari ; de las vetz, romava en tut se forçar a se tàiser que la jalosia que ’trapava au fons de sa budalha, perque, per de ’rai, era gran chaitiu e sabiá que ren desvirariá la femna de son dever ; ren mas l'esperança de la veire ’ribar a sauvar lo murent l’ajudava a se gardar de son amarum. (Ben reçaubre e portar secors a lors pariers era marcat dins lors gènes e pas jamai degun d'entre ilhs aviá mancat a quela regla).

Dempuei qu'era ’ribat ’quí, ren mas daus sons que se podián a penas auvir se trasián de la gòrja de l’òme au còrs blanc, un fin regolinament sumilhava au junt de sas pòtas ; pacienta, la femna zo eissujava, l’i s’era acostumada. Puei, un ser, l’òme se reviscolet, e te faguet ressonar sus las parets de la tenda, un brave bargassatge, un parladís incoërent que n’en gisclava mas quauqua paraula tot coma bateu, capitani, vistessa, vent... e a questa plan minuta dau monològue, lo revolum de sas paraulas se faguet mai saquetat, son grand còrs tot blanc se recorquilhet e s'auviguet sens p’un dobte lo mot « vela » dau mens per quauqu’un qu’auriá pogut compréner queu lingatge, que, plan segur, la femna compreniá gran. Ò, si-es ben, ’la compreguet que l’òme era sauvat, lo temps vendriá que auriá pus mestier d'ela. Contenta, laisset ’nar una legrema discretament.

 MJ BISSAUD-SIMONET

Limòtges, lo quatòrze de julhet de 2020

Commentaires