La Montanha lemosina


https://commons.wikimedia.org/wiki/File:La_planche_de_Marcy_au_soleil_couchant_de_fin_d%27%C3%A9t%C3%A9.jpg

Vos vòle dire la montanha, gran la montanha nauta coma se pòt veire en las Pirenéias, los Alpes o las Andas, non, qu’es la Montanha lemosina ’quí que lauvarai.

La disen montanha, pasmens es mai planetge, mas pas tan planier. Un l’i monta dempuei la Baissa, país de tuquets, suquets, suquetons que fan lo Lemosin, país verd sens bela granda vila, ren mas borgs, vilatges, vilatjons. La fau bien segre la pita viá que l’i mena en quela montanha. Se deuriá pas laissar percórrer per tant d’automobilas qu’escupissen lor petròli. Non, qu’es d’a pès o en bicicleta que l
’i faudriá ’nar.

Queraque passaretz lo pueg Gerjan d’ente la pòden trasveire, gigant Gerjan que trauca termes qu’en vaus las nuechs. O passaretz benleu tras las Monedieras, sucs de gentas bregieras que balhen de tan bravas colors l’estiu.

Se fau pas tròp preissar per la ’nar visitar quela Montanha. Longtemps, ai balançat avant de la voler descubrir de mos uelhs. Emb quela idéia, me veiquí menat au mieg de belas torbieras bonhadas d’aigas que riulen adralau vers Dordonha, Vesera, Vinhana… noms de galhardas ribieras d’en per chas nos. Imatgine que las gròssas peiras me conten l’istòria legendària de queu país, quauqua bargiera que se para dau lop en clapar sos sòcs de nogier, quauque vielh que s’aciala jos l’aubre; l’aubre rale, gaire chastenh, que qu’es quauqu’un pauc tròp naut per quel aubre nuiridor dau Lemosin que fan de tan bonas chastanhas. Unas loiras fugidoiras que s’esgandissen dins los rius.

’Chabe pus de somnhar, ne’n fau ’na vertadiera fantasiá de queu planetge ente l’i pòt nonmàs viure de la brava gent de bon eime. Lo fau saber tanben país rufe, boifat quora de vent, quora d’aiga, quora de névia, país que se laissa pas aprivar ’ceptament. Pertant, l’i vòle ’nar, l’i aimariá belament viure. Landas, torbieras, peiras, aigas, sauvatginas, a penas quauques crestians, mas pro per lo gardar d’einuiar, pro per lo penchenar d’ovelhas que pàissen. Parier ’na mar, quela montanha de terra negra d’una prundor sens fons.

Loiras, lebres, rainards… lops, ò gran auei mas l’i a pas tant de temps… La nuech, auviretz queraque d’enguera lo resson de lors unlaments que se responden d’una cima l’autra. Mai benleu, lo lop se fará leberon per vos sautar sus l’eschina en vos dire de passar per set clochiers sens que pueschatz refusar. Lo chavan que vos visará d’en naut, tesmoenh eternau d’una malediccion lobatiera. La dama blancha, pas l’auseu mas la tòrna, que credará en aparéisser per vos parar de meschanta chasuda.

E dire que, aura, t’an empesada d’a plen Montanha, tant de pinhiers ’dobats en linha que fròtgen regde per mai de rentabilitat, pinhiers plan drechs que gratussen lo ciau que acialen deguna vita jos lor folhum, perdon, lors ’gulhas, pinhiers que brecen los costaus e escharnissen lo païsatge.

 




Commentaires