Srinivasa Ramanujan (en tamol : சீனிவாச இராமானுஜன்), un eime matematic 1887 - 1920 (lemosin en grafia classica)

 

Srinivasa Ramanujan siguet un dau mai grands matematicians dau debut dau segle XX.

Quel autodidacta indian siguet mesma çò qu'un pòt 'pelar un « gèni de las matematicas ».

Pertant tot ne 'viá pas forçadament plan bien començat per se. En efiech, desmainatjant suvent dins son enfança, eu ne se plasiá pas totjorn dins las diferentas escòlas ente eu 'nava e boissonava mai que de rason (qu'es-a-dire que ne 'nava pas en cors). Quò siguet donca tot sol, emb l'aida de quauques libres qu'eu s'aprenguet dins b'assetz de matieras e, en particular, en matematicas.

Aitanben, eu era a penas atjat de10 ans (o belament) quand eu reüssiguet a sos examens de fin d'estudas primàrias, 'ribant a la prumiera plaça de son quartier.

Mas fauguet atendre sos 15 ans per qu'eu legiguesse A Synopsis Of Elementary Results In Pure And Applied Mathematics de George Shoobridge Carr e que son « aventura » comencesse vertadierament. De vrai, queu libre lu marquet si tan talament que, un còp sa lectura 'chabada, eu decidet de se devoar en entier e d'a fons a las matematicas (eu era 'lòrs atjat de 15 ans).

Partent de queu mament, eu abandonet completament l'autras matieras (per ne pas dire  qu'eu las fotet tras lu plais) e, de fach, enchadenet las falhidas a tots los examens qu'eu presentet.

Pas tan riche e sens trabalh, Ramanujan vivotet quauquas annadas en fasent coma eu podiá per fin de ganhar quauquas sòunas ...
En 1910, eu rescontret finalament lu secretari de la Societat Indiana de matematicas e obtenguet enfin 'na borsa d'etudas. Per un temps, eu ne 'guet pus besoenh de s'esmajar de l'argent ...

Un pauc après, eu 'trapet un pòste d'agent comptable dins 'na societat que lu president  era un ingenhor anglés (fau d’alhors rapelar que l'India era d'engueras 'na colonia britanica, a quela epòca.) e lu director un matematician indian.

Quilhs-lai li conselheten d'envoiar sos caïers de nòtas a tres especialistas anglés plan coneguts de la prestigiosa universitat de Cambridge :  Henry Frederick Baker, Ernest William Hobson e Godfrey Harold Hardy. E entau faguet Ramanujan ...

Godfrey Harold Hardy e John Littlewood (un autre mathematician que trabalhava coma Hardy) noteten que b'assetz de formulas balhadas per Ramanujan eran d'enguera inconegudas mas que 'las semblavan totparier valablas (qu’es-a-dire que ’las semblavan èsser totjorn vrais). Ilhs convideten donca Ramanujan chas ilhs, en Anglaterra, per l'amor de trabalhar 'quí-dessur ...

E quò siguet entau que Ramanujan 'ribet a l'universitat de Cambridge ente eu passet environ cinc ans de sa vita. Pendent queu periòde, eu publiet beucòp de sas descubertas e venguet l'un daus mai jòunes membres de la Royal Society (qu'es a pus près coma l'Academia des Scienças, en França) en 1917 ; e membre dau Trinity College (l'un daus mai prestigiós de l'universitat de Cambridge) en 1918 (de bon notar : eu n'en sirá lu prumier membre indian).

En 1919, daus problemas de santat lu fagueten tornar en Índia ente eu contunhet  d'eschamnhar coma Hardy d'aiciant'a sa mòrt en 1920 (eu es 'lòrs atajt de 32 ans).

Pendent sa vita, Ramanujan a trobat a pus pres 3 900 resultats independents. Surtot de las identitats e de las eqüacions, quelas-qui n'eran suvent pas de las pus banalas (per ne pas dire completament nuòvas) per lu mitan matematic de l'epòca.

Au jorn d'aüei, 'las son presque totas provadas.

De mai, en 2011 e en 2012, daus cherchaires an trobat que de simples comentaris dins los escrichs de Ramanujan devian pustòst èsser considerats coma d’autres resultats matematics plan qualitós.

Tot quò-qui pòt nos menar a nos damandar :

Quantben d'autras surprisas Ramanujan nos a-t-eu d'enguera laissat ?

E tanben, quantben de resultats auriá-t-eu pogut d'enguera trobar si eu ne 'viá pas « barrat son paraplú » tan d'abora ?

N.B : En 2017, en França, surtiguet lu filme « L'Òme Que Desfiava L'Infini » (The Man Who Knew Infinity), insiprat de la vita de Ramanujan.