Quò fai un bon pauc de temps que la coneisse, nòstra poèta lemosina, Benedicta Bonnet, mai de vint ans aura. A la fin de las annadas 90, me faguei marcar au Centre culturau Joan Gagnant a Limòtges per segre los obradors avançats d’occitan que menava l’Ives Lavalada. Sabiá desjà pauc que pro nòstra linga, mas, ma fe, me fasiá plaser de puscher bargassar en lemosin coma la gent dau país. L’i a vint ans, la linga zo menava mielhs totparier maugrat que se disiá que la gent parlavan pus tant coma autres còps e que la linga ne’n era a viure sas darrieras annadas. E vei-te-quí qu’a quilhs cors, l’i trobei la Benedicta Bonnet, que, tot parier, sabiá desjà platussar dins nòstra linga, mas se plasiá de venir aus obradors per far clapeta. A ben donc, venguerem bassetz regde amics, e aprenguei que la Benedicta aviá per eisir un libreton, un recuelh de poèmas e de textes breus en pròsa per paréisser chas Novelum (IEO dau Peirigòrd). E qu’es entau que l’an d’après, en 2000, eisiguet Los uelhs sus terra, lo prumier libre de la Benedicta. Zo legiguei emb plaser en l’i conéisser la linga de mos grands-parents a quauqua ren près. Fau dire que la Benedicta fuguet ninada, breçada, dins la linga daus ranvers de Neiçon au miegjorn de Limòtges e que, dins ma familha, eran dau costat de Peira Bufiera qu’es gaire luenh. L’i a totparier un detalh d’importància que se vei pas a l’escrich, qu’es qu’a Neiçon, qu’es ’lai que nais lo parlar lemosin dich en « è », qu’es a dire una modificacion importanta de la fonologia dau lemosin puei que tots los « a » tonics o longs (resultant de la chasuda de ’na consonanta dispareguda) l’i venen « è »: « la chabra » se ditz « la chèbra » e au plurau, « las chabras » se ditz « lès chabrès », fenomene circonscrich dins l’oest dau sosdialecte naut-lemosin qu’a pas tocat lo parlar de Peira-Bufiera.
Après que l’àia montat trabalhar a París, coma factritz, ’na diesena d’annadas de temps, la Benedicta se’n tornet au país en 1993 emb l’énvia de bargassar dins sa linga. Èria d’enguera jòuna la Benedicta (z’es totjorn, segur). Quò fuguet coma un vam per tornar trobar lo parlar pacan de son enfáncia que la sasiguet e qu’es entau que nos balhet de legir un brave libre de poesias esmoventas vengudas drech dau còr(s). Veiquí çò que ne’n disset l’ostau d’edicions Novelum (d’aqueu temps dirijat per Joan Ros) a la parucion:
« Quò es la chucada d'una sensibilitat esmiraudiada davant lo país aimat, los remembres de l'enfança enquera pròcha, la vita que se drueba, que s'exprimen dins los poemas e los corts textes de pròsa recampats per lo prumier còp dins queu recuelh.
Los prumiers son pareguts dins la revuda La Clau lemosina en 1999. Presentats au concors « Escriure en lenga d'òc » organisat per Leis Amics de Mesclum a Nimes lo 20 de mai 2000, an vaugut a l'autor la tresesma plaça dau Premi Jòrge Rebol. »
Passat queu prumier recuelh, ne’n eisigueren tres de mai que lo segond pareguet en 2004 dins la prestigiosa collecion Messatges de l’IEO edicions emb lo títol Biòlas d’aiga (« las biòlas » volent dire « las belujas » dins lo parlar de l’autora) que chamnha de modalitat en nos parlar d’amor emb quauqu’un pauc d’erotisme. Lo tresesme recuelh de poèmas e pròsas, paregut en 2009 chas Novelum, es ’na celebracion de la natura lemosina e de sos mitans naturaus: De bruja a ciau, emb d’un biais d’escriure mai naturalista queraque. Lo quatresme pareguet en 2014 chas Novelum emb lo títol Quauquaren en quauqu’un luec, recuelh de poèmas que tòrnan a la font, aus elements essenciaus de la vita païsana: lo voide, lo plen, la peira, la flor, la selha, la baciá, l’aiga, lo vargier, lo potz, los aubres, las erbas…
Entau se ’chaba queu convit a descubrir la poesia lemosina d’aquí e aura, en esperant vos ne’n aver balhat l’énvia.
Article signat : Degun
Commentaires
Enregistrer un commentaire